Informacja z działalności Gminnej Biblioteki Publicznej w Nowej Wsi Wielkiej za rok 2013.

      Sytuacja dzisiejszych bibliotek nie jest korzystna. Inicjatywę i przodującą rolę w pozyskiwaniu informacji przejął Internet ze swoim nieograniczonym czasowo i przestrzennie dostępem do wiedzy. Współczesny świat stawia przed bibliotekami spore wyzwania, którym należy sprostać, jeśli chce się nadal być instytucją ważną w społeczeństwie a nie stać się „zakurzonym archiwum”.
      Dzisiejszy czytelnik oczekuje skomputeryzowanej biblioteki. Chce widzieć katalogi w Internecie, złożyć zamówienie przez sieć, dostać powiadomienie pocztą elektroniczną. Po wejściu do biblioteki chce w ciągu kilku minut wyjść z książką.
      Dzięki temu czytelnik zauważa, że jest ważny, że ktoś się liczy z jego zdaniem i dba o jego potrzeby, aby ułatwić mu pracę czy poszukiwanie informacji Poza tym zawsze milej jest przyjść do biblioteki, w której bibliotekarz z uśmiechem przychodzi z pomocą, a nie traktuje czytelników jako zło konieczne. Należy pamiętać, że czytelnik raz zrażony do biblioteki, nie przyjdzie do niej ponownie, dlatego też bibliotekarze otwierają się na czytelników – ustawiczne szkolenia w ramach Programu Biblioteka +, których bibliotekarze biorą czynny udział. Tematy szkoleń to między innymi „ Trening umiejętności kierowniczych”, „ Skuteczne zarządzanie projektami w kulturze”.
      Największym wyzwaniem stojącym przed bibliotekami publicznym w Polsce jest wykreowanie wśród czytelników obrazu bibliotek jako nowoczesnych centrów edukacji, informacji, kultury. Nasze biblioteki mają ku temu wszelkie warunki:
- stanowią miejsce spotkań „ wokół książki „ kierują swoją ofertę do czytelnika z każdej grupy wiekowej

- z racji statutowych zapisów są instytucjami działającymi dla dobra publicznego
- w większości posiadają profesjonalną kadrę o wysokich kwalifikacjach.

      Tradycyjne pojmowanie roli biblioteki jako instytucji służącej tylko wypożyczaniu książek powoli odchodzi do lamusa. Zmieniająca się w olbrzymim tempie rzeczywistość, w której papierowe nośniki informacji zastępują elektroniczne, wymusza zmiany relacji biblioteka – czytelnik. Biblioteki, chcąc nadążyć za tymi zmianami, muszą poszerzyć swoje działania statutowe i poszerzyć ofertę edukacyjną kierowaną do lokalnej społeczności. Już wkrótce nie będzie to gest dobrej woli, lecz znak czasu, konieczność związana z przetrwaniem.
      Dzisiejszy czytelnik oczekuje skomputeryzowanej biblioteki. Chce widzieć katalogi w Internecie, złożyć zamówienie przez sieć, dostać powiadomienie pocztą elektroniczną. Po wejściu do biblioteki chce w ciągu kilku minut wyjść z książką.
      W Gminnej Bibliotece Publicznej w Nowej Wsi Wielkiej sprawną i wygodną obsługę czytelników i zbiorów , umożliwia od 1 lipca komputerowy system biblioteczny SOWA2/MARC/21, dzięki któremu użytkownicy mają dostęp do katalogu bibliotecznego przez 24 godziny na dobę. Za pośrednictwem Internetu jest możliwość samodzielnej obsługi konta czytelnika – w tym przedłużenie terminu zwrotu, rezerwacji pozycji czy też przeglądanie historii wypożyczeń. System powiadamia też o możliwości odebrania zarezerwowanej elektronicznie książki, przypomina też o zbliżającym się terminie zwrotu materiałów bibliotecznych. Czytelnicy otrzymują kartę czytelnika uprawniającą go do logowania się na swoje konto. Poza tym każdy mieszkaniec nie tylko czytelnik ma możliwość przeglądania zbiorów biblioteki. Na koniec roku po raz pierwszy elektronicznie zrobiliśmy inwentaryzację księgozbioru. W roku 2014 rozpoczniemy prace nad katalogiem elektronicznym w Filii GBP w Brzozie.

      Biblioteki – poprzez dostęp do swoich zbiorów i do wielu źródeł informacji – powinny w XXI wieku czynnie uczestniczyć w budowaniu społeczeństwa uczącego się ustawicznie. Pojęcie to dotyczy wszystkich grup wiekowych, także osób starszych. Motywacja do zdobywania wiedzy w każdym wieku jest inna – od konieczności po przyjemności. Osoby na emeryturze mają łatwiejszy wybór. Naszą zasadą jest promocja współpracy międzypokoleniowej. Młodzi stają się nauczycielami seniorów, wprowadzając ich w nieznany świat nowych mediów. Kontakt z młodymi, podczas zajęć komputerowych, to okazja do otwarcia się na innych, nabrania odwagi. Obie grupy mogą się od siebie wiele nauczyć. Biblioteka może i powinna uczestniczyć w zmianie takich przyzwyczajeń.

Czytelnicy wg wieku:
do lat 5              34
  6 – 12            254
13 – 15            182
16 – 19            188
20 – 24            102
25 – 44            311
45 – 60            132
powyżej 60         71
Razem           1274 czytelników

      Biblioteki publiczne i szkolne to dwa najważniejsze uczniowskie sposoby zaopatrywania się w książki. Zdecydowana większość to uczniowie korzystający z bibliotek w trzeciej klasie gimnazjum. Wśród pożyczających z bibliotek książki czytane z własnego wyboru dominują dziewczęta. Najczęściej wypożyczają literaturę obyczajową. Wśród autorów najliczniej wypożyczano książki podejmujące trudne problemy dorastania, szczególnie dotyczące uzależnień młodzieży od narkotyków ( Barbara Rosiek, Anna Onichimowska, Christiane F. )
      Autorem najczęściej wypożyczanym wśród młodzieży jest Paulo Colelho, Joanne R. Rowling, Stephanie Meyer, R. R. Tolkien.
     Gminna Biblioteka Publiczna w Nowej Wsi Wielkiej i Filia GBP w Brzozie obsługują teren całej gminy tj. około 9 tys. Mieszkańców, ale także osoby przebywające czasowo i pracujące na terenie naszej gminy.

W gminie Nowa Wieś Wielka zanotowaliśmy niewielki wzrost czytelników w stosunku do ubiegłego roku.
2012                                                        2013
1202 czytelników                                       1274 czytelników
13,26 czytelników na 100 mieszkańców        13,27 czytelników na 100 mieszkańców

      Odbiorcami usług bibliotecznych są mieszkańcy gminy, a także osoby pracujące i przebywające na terenie gminy, zróżnicowani zarówno pod względem wieku, jak i wykształcenia. Najliczniejszą grupę stanowią czytelnicy w wieku do 15 lat oraz młodzież do lat 19. Spore środowisko stanowią także osoby w wieku starszym.

Tabela czytelników wg zatrudnienia:
Dzieci                           24
Uczniowie                    598
Studenci                       92
Pracownicy umysłowi     140
Robotnicy                    157
Rolnicy                           6
Inni zatrudnieni             43
Emeryci, renciści             64
Pozostali zatrudnieni      78

Odwiedziny w bibliotekach.
GBP       6 139 użytkowników
Filia       6 660 użytkowników
Razem 12 799 użytkowników

Zakup książek odbywał się drogą elektroniczną.
      Chęć poznania nowej literatury przez odbiorców, ich sugestie co chcieliby widzieć u nas na półkach są dla nas bodźcem przy dokonywanych zakupach. Wpływ na dobór literatury mają media, wiek czytelnika i związane z tym potrzeby czytelnicze.
     Głównymi kryteriami doboru księgozbioru popularnonaukowego dla dorosłych są:
- sukcesywna wymiana dezaktualizującego się księgozbioru ( medycyna, prawo, technika, księgowość i rachunkowość, edukacja, oświata, pedagogika)
- uzupełnianie działów dotyczących dynamicznie zmieniającego się świata (polityka, ekonomia, prawo.

Stan księgozbiorów na dzień 31 grudnia 2013r.
Gminna Biblioteka Publiczna w Nowej Wsi Wielkiej      17 313 wol.
Filia w Brzozie                                                        10 410 wol.
Razem                                                                  27 723 wol.
Co stanowi                                                                  2,9 wol. na 1 mieszkańca

     Księgozbiór jest nieustannie wzbogacany o nowe pozycje książkowe. Środki na jego zakup pochodzą z funduszy samorządowych 10 000, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego 5,614,- i Starostwa Powiatowego w Bydgoszczy 1000,- W księgozbiorze bibliotek dominuje beletrystyka, ale rozbudowane są także działy; powieści historyczne, reportaże, bibliografie.
      Przy zakupie książek do Biblioteki uwzględniony został dotychczasowy profil księgozbioru, uzupełniano więc przede wszystkim literaturę z psychologii i socjologii, uzupełniano literaturę z dziedziny literaturoznawstwa, prawa, geografii, politologii, zarządzania, ekonomii, historii, medycyny, sztuki.
      Poza tym zakupione zostały nowo wprowadzone lektury szkolne i beletrystyka dla dzieci i dorosłych, cały czas uzupełniany jest dział z literaturą podróżniczą.

Zakup nowości.
- budżet biblioteki           10 000 408 wol.
- Biblioteka Narodowa        5 614 307 wol.
- Starostwo Powiatowe          1 000 40 wol.
Razem                           16 614 755 wol.

      Powyższe dane świadczą o potrzebie zaspakajania potrzeb czytelniczych osób, które licznymi odwiedzinami i wypożyczeniami świadczą o sensie istnienia bibliotek. Ilość odwiedzin czytelników w bibliotece ma tendencje zwyżkowe.
     Budżet Biblioteki w 2013 roku w pełni pokrywał bieżące potrzeby – wynagrodzenia 3 i1/4 pracowników, zakupy materiałów i drobnych nagród dla uczestników naszych przeróżnych form pracy, opłaty za energię elektryczną i cieplną. Otrzymaliśmy dotację podmiotową w wysokości 203,000,- a wydaliśmy 209.593,08; pozostała kwota to dotacje celowe z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Starostwa Powiatowego w Bydgoszczy.
     Po okresie wzmożonego w latach 2003 – 2010 zainteresowania czytelników problemami integracji europejskiej, akcesji Polski do Unii Europejskiej, terroryzmu, bezrobocia i polityki społecznej, promocją regionu i turystyki, wykorzystaniem funduszy unijnych, finansów publicznych, działalnością samorządu terytorialnego czy współpracą transgraniczną zauważalna jest zmiana w wyborach czytelniczych. Obecnie studenci poszukują literatury z zakresu bezpieczeństwa narodowego, bezpieczeństwa. energetycznego, zarządzania kryzysowego, prawa pracy, paliw i energetyki alternatywnej, kosmetologii, ośrodków SPA, miejsca kobiety na rynku pracy, pozycji kobiety w różnych kulturach. W głównym nurcie zainteresowań czytelniczych jest również kryzys finansowy i gospodarczy na świecie oraz jego wpływ na gospodarkę i sytuację wewnętrzną Polski
Wzrastającym zainteresowaniem cieszy się poradnictwo prawne.
      Czytelnicy Wypożyczalni dla Dorosłych sięgają po tzw. hity edytorskie. Nowe publikacje są bardzo poszukiwane. Przekazy medialne mają wpływ na wybory czytelnicze. Dzisiejszy czytelnik chce książek z zakresu literatury współczesnej zarówno polskiej jak i światowej.
      Młodzież poszukuje literatury fantasy i tzw. literatury wampirycznej. Przedszkolaki poszukują książek z bohaterami seriali stacji telewizyjnych np. Mini Mini (Świnka Peppe, Halo Kitty). Wśród nastolatek popularne są powieści Ewy Nowak, Marty Fox, Małgorzaty Budzyńskiej.
      Poza czytelnikami odwiedzającymi nasze czytelnie i wypożyczalnie w celach tradycyjnych, tzn. aby wypożyczyć książkę, bądź skorzystać z książek i czasopism lub Internetu na miejscu liczną grupę stanowią osoby korzystające z innych form działalności biblioteki.

      Wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniom czytelników, dbając o szeroką ofertę skierowaną do nich, szczególnie do uczniów, studentów, środowiska czytelników z terenów wiejskich, należy liczyć na ich ciągłe pozyskiwanie. W tym celu zbieramy sugestie od czytelników dotyczące zakupów. Poprzez pocztę internetową oraz telefon w działach otwartych biblioteki można złożyć zamówienie na dostępne książki. W tej chwili czytelnicy mogą uzyskać informacje o dostępności zbiorów.
     Jednym z najczęstszych działań bibliotek na rzecz użytkownika w zakresie działalności informacyjnej jest wybór materiałów ze zbiorów bibliotecznych, opracowywanie zestawień tematycznych i bibliograficznych kierowanych przez Czytelników. W ciągu 2013 r. udzielono i opracowano kilkanaście kwerend dla uczniów klas maturalnych i studentów. W swojej działalności informacyjnej sięgamy do zasobów innych bibliotek- Biblioteki Narodowej.
      Czytelnia wspiera również mieszkańców okolicznych wsi poszukujących informacji o przeszłości swoich miejscowości.
      W ciągu roku wielokrotnie pracownicy aktywnie angażowali się w pomoc uczniom klas maturalnych w wyborze stosownych do tematu pozycji bibliograficznych, jak również, poprzez rozmowę, pomoc w sprecyzowaniu celów i sugestie poparte doświadczeniem, w konstrukcji pracy, głównie pod względem strukturalnym.
      W roku 2013 zorganizowaliśmy wiele nowatorskich i różnorodnych form upowszechniających książkę i czytelnictwo wśród dzieci i młodzieży. Głównym celem naszych działań było dotarcie do jak największej liczby dzieci poprzez różnego typu imprezy czytelnicze, blok feryjny, konkursy, zajęcia biblioterapeutyczne, lekcje biblioteczne, etc. i zachęcenie ich do odwiedzania naszej Biblioteki.
      Nasze biblioteki stały się z racji usytuowania lokali miejscem dla najmłodszych – przedszkolaki. Mamy już kilka grup zarówno GBP jak też w filii, które przychodzą raz w tygodniu. Makuchy przychodzą na czytanie bajek GBP 2 grupy bajki o zwierzętach, a w filii „ Kwadrans z baśnią „. Dzieci poprzez zabawę zdobywają wiedzę oraz rozwijają swoje zainteresowania. Grupy starsze „ 0 „ zarówno w bibliotece jak też w filii przełamują opór przed korzystaniem z biblioteki – są już pełnoprawnymi czytelnikami. Potrzeby małych czytelników są takie same jak dorosłych, występują tylko z większą intensywnością, a ich zaspokajanie zależy od wielu różnorodnych czynników. Kransale, Żabki, Fiołki czy Bratki z trudem zdobywają nowe sprawności Świerszykowi pożeracze liter .

      Jak zawsze włączyliśmy się do Ogólnopolskiego Tygodnia Czytania Dzieciom - kampanii społecznej „Cała Polska czyta dzieciom” przede wszystkim w filii w Brzozie.

      Z okazji Światowego Dnia Pluszowego Misia w bibliotekach odbyły się imprezy z misiem w tle dla wszystkich grup wiekowych z przedszkoli Dzieci wysłuchały fragmentów książek pt. „Miś zwany Paddington” i „Jeszcze o Paddingtonie” autorstwa Michaela Bonda oraz odpowiadały na misiowe zagadki.

      Atrakcyjność i różnorodność form pracy z czytelnikiem o systematycznym i długofalowym charakterze stwarza szansę na przełamanie niechęci do czytania, nie tylko wśród dzieci ale także ich rodziców. Najłatwiej zachęcić do korzystania i czytania książek, umożliwiając im bezpośredni kontakt i pozwalając samodzielnie wybierać. Biblioteki dla naszych przedszkolaków stały się miejscem, do którego młody czytelnik bardzo lubi przychodzić.
      Jest niskie zapotrzebowanie na tradycyjne lekcje biblioteczne, bardziej popularne są prezentacje multimedialne, warsztaty i zajęcia biblioterapeutyczne.

      W maju Biblioteki włączyły się w Tydzień Bibliotek. W tym roku odbył się on pod hasłem: „Biblioteka przestrzenią dla kreatywnych”. Hasło to określa biblioteki jako „ miejsce inspiracji i realizacji wielu niezwykłych pomysłów na promowanie literatury i zachęcanie do sięgnięcia do książki każdego odbiorcę bez względu na wykształcenia, wiek czy światopogląd.
     Ogółem w 2013 roku przeprowadziliśmy 74 zajęć literackich dla 702 uczestników, 41 zajęć edukacyjnych dla 922 uczestników, oraz zorganizowaliśmy 33 wystaw książek z różnych okazji – święta państwowe i rocznice literackie.
     Pracownicy bibliotek podobnie jak w latach poprzednich, w 2013 r. wielokrotnie prowadzili indywidualne szkolenia z zakresu korzystania z katalogów – przede wszystkim internetowego.
     W Bibliotekach komputery wykorzystywane są również do edukacji internetowej dla bezrobotnych użytkowników, której celem było zdobycie przez niego samodzielności w przeglądaniu internetowych ofert pracy.
     Pracownicy bibliotek muszą zrozumieć, że aby biblioteka sprostała oczekiwaniom współczesnego świata i użytkownika powinna być bardziej elastyczna i otwarta na zmiany. Bo dziś już nie wystarczy mieć „ jedyny egzemplarz „ – może się zdarzyć, że nikt już po niego nie przyjdzie. Biblioteka musi iść z duchem czasu, aby nie zostać zapomniana.
     Długie są tradycje bibliotek zwłaszcza publicznych jako instytucji bezpłatnych, dających dostępno skarbów gromadzonych przez ludzkość przez lata. Jeszcze 20 – 30 lat temu, jeszcze nawet dziś prowadzone są polemiki na temat oczyszczania mieszkań ze zbędnych książek. I co zrobić z niepotrzebnymi książkami, które przecież komuś się przydadzą. Obie biblioteki przyjmują książki od mieszkańców nie tylko od czytelników. Książki, które są przydatne w bibliotekach zatrzymujemy, pozostałe wystawiamy i czytelnicy, którzy są zainteresowani mogą sobie je zabrać, a pozostałe oddajemy na makulaturę. Za zarobione pieniądze kupujemy nowe książki.